برآورد دز موثر چشمه های فوتون خارجی با استفاده از دو دزسنج

یکی از بزرگترین دستآوردهای بشر در قرن بیستم، کشف مواد پرتوزا و فعل و انفعالات هسته‎ای و خواص پرتوهاست. هم زمان، موضوع اثرات پرتوها بر طبیعت به ویژه موجودات زنده و منابع زیست محیطی مورد مطالعه قرار گرفت. میزان مجاز دز موثر سالانه، 2/4 میلی‎سیورت در سال تعیین شده است. محاسبات دزسنجی برای فوتون خارجی برای تمامی اعضا در هندسه‎های تابشی ap، pa، rlat و llat و چشمه سطحی با بازه انرژی mev 0/10- 01/0، با استفاده از محاسبات مونت کارلو کد mcn4c، فانتوم ornl و دزسنج گرمالیانی tld-700 حساب شده است. در اغلب اعضا و بافت‎های بررسی شده، دز جذبی دریافتی از هندسه ap بسیار بیشتر از هندسه های دیگر است؛ پس از آن به ترتیب برای هندسه های pa، llat و rlat دز جذبی دارای بیشترین مقدار است. دز جذبی مغز استخوان، تیروئید، پوست، سینه، بیضه و کبد نسبت به بقیه اعضا بیشتر است. در محیط های ناشناخته از نظر نوع و انرژی پرتو فوتون، برای برآورد دز موثر استفاده از دو دزسنج، یکی روی قفسه سینه و دیگری روی ستون فقرات، پیشنهاد می شود. در این پایان نامه تلاش شده است تا برای ترکیب قرائت دزسنج ها، وزن‎دهی مناسبی ارائه شود تا با حداقل خطا، برآورد دقیقی از دز موثر به دست آید. دو روش وزن‎دهی به قرائت دزسنج ها، بر اساس مکان و دیگری بر اندازه قرائت دزسنج ها مورد بررسی قرار گرفتند. روش ریاضیاتی کاهش حداقل مربعات و متغیر خوبی برازش برای به دست آوردن ضرایب وزنی استفاده شده است. در نهایت، استفاده از روش وزن‎دهی به قرائت دزسنج ها بر اساس اندازه آن‎ها، برآورد دقیق‎تری از دز موثر فراهم می کند. وزن 0/82 و 0/01 به ترتیب برای قرائت های بزرگتر و کوچکتر در بازه 10/0 - 0/01 میلیون‎الکترون ولت و وزن 0/88 و 0/01 در بازه 10/0-0/1 میلیون‎الکترون ولت به دست آمد.